Asbest, yüksek mukavemete sahip, esnek ve ısıya dayanıklı, doğal olarak oluşmuş lifsi yapılı silikat mineralleridir. Asbest kanserojen bir malzemedir. İnsan sağlığı için risk oluşturan asbest; hafif, ucuz ve kimyasallara karşı dayanıklı olması nedeniyle inşaat başta olmak üzere pek çok sektörde kullanılmıştır. İnsan sağlığına olan büyük zararları nedeniyle asbest kullanımı 2003 yılından itibaren yasaklanmıştır.
Asbest Nedir?
Asbest ucuz, hafif, bol miktarda olan ve kimyasallara karşı dirençli bir malzemedir. Asbest minerali ucuz ve bol miktarda olması sebebiyle inşaat sektörü başta olmak üzere birçok sektörde kullanılmıştır. Bu mineral; gemi söküm sanayi çalışanları, bina yıkımı ve onarımı yapanlar, çatı ustaları, tesisatçılar, maden ve demiryolu işçileri gibi birçok meslek grubu açısından sağlık riski oluşturmaktadır. İnsan sağlığı açısından risk oluşturan asbestin asbest söküm uzmanlarının kontrolünde usulüne uygun olarak çevreden arındırılması gerekmektedir.
Ülkemizde asbest kullanımıyla ilgili çeşitli mevzuatlar ve yönetmelikler mevcuttur. Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik, Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Binaların Yıkılması Hakkında Yönetmelik ve Tozla Mücadele Yönetmeliği kapsamında mevzuatlar bulunmaktadır.
Asbest kullanımı 2003 yılından itibaren kısıtlanmış olsa da kurallara aykırı şekilde asbest kullanımı söz konusu olabilir. Asbest mineralinin varlığından şüphelenilen ortamlarda asbest olup olmadığının belirlenmesi için asbest analizi gereklidir.
Asbest Analizi Nedir?
Asbest analizi, Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik çerçevesinde yapılan bir analiz türüdür. İnsan sağlığı için risk oluşturan ve kanserojen etkisi olan asbest, uzman kişiler tarafından analiz edilir. Asbest analiziyle ortamda asbest olup olmadığı belirlenmiş olur.
Asbest analizi, Çalışma ve Sosyal Güvenliği Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü yetkisi ile asbest analizi yapılmaktadır. Ortamda asbest olup olmadığı asbest tayini ile belirlenir. Asbest analizi; ortamdaki askıda asbest lifi analizi ve katı numunelerde asbest analizi olarak iki şekilde gerçekleştirilir.
Katı Numunede Asbest Tayini
Katı numunelerde asbest analizi, yapı ya da malzemedeki asbestin incelenmesidir. Bu kapsamda asbest varlığı incelenir ve tespit edilir. Özellikle kentsel dönüşüm kapsamında asbest envanter raporu için istenen analiz türüdür. En yaygın olarak bilinen katı asbest türleri krizotil, amosit, antofilit, tremolit, aktinolit, ve krokidolittir.
İSGÜM tarafından yetkilendirilmiş laboratuvar çalışanları tarafından numune alınır. NIOSH-NMAM 9002 standardı doğrultusunda asbest analizi gerçekleştirilir. Mikroskopta gerçekleştirilen analiz işleminin ardından yapı veya malzemede asbestin olup olmadığı belirlenmektedir. Katı numunede asbest çıkması durumunda asbest söküm uzmanları tarafından asbest söküm işlemi yapılır.
Ortamdaki Askıda Asbest Analizi
Ortamdaki askıda asbest lifi analizi laboratuvar uzmanları tarafından gerçekleştirilen bir analiz çeşididir. Bu analiz türünde ortamda uçucu olan asbest lifleri örneklenir. Numune, laboratuvarda NIOSH 7400 standardı çerçevesinde analiz edilir.
Keleş Çevre Danışmanlık; Türkiye genelinde asbest analizi, asbest raporu ve asbest söküm hizmetleri vermektedir. Firmamız asbest analizinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Belediyeler nezdinde yetkili AEM Laboratuvarı ile iş birliği yapmaktadır.
