Asbest Analizi

Asbest analizi, katı malzemelerde ve ortam havasında yapılabilir. Katı malzemelerde asbestin varlığı, ortam havasında ise soluma riski incelenir. Temelde iki farklı analiz yöntemi mevcuttur.

Katı Numunelerde Asbest Tür Tayini

Katı numunelerde serpantin grubu olarak krizotil; amfibol grubu olarak; amozit, krosidolit, tremolit, aktinolit, antofilit gibi asbest türlerine rastlanabilir. Asbest üretiminin büyük bir çoğunluğu (yaklaşık %94) krizotil asbesttir.

Binaların yıkılması, gemilerin geri dönüşüme gitmesi ve bunların tadilat aşamalarında asbest envanter raporu hazırlanmalıdır. Bu raporun içerisinde asbestli yapılar yer alır. Asbestli malzemeler ise alınan katı numunelerin asbest analizi ile belirlenir.

Asbest Analizi

Katı numunelerde asbest analizi NIOSH 9002 standardı ile yapılır. 1 Temmuz 2022 tarihinde yürürlüğe girecek olan Binaların Yıkılması Hakkındaki Yönetmelik ile numune alma ve analiz işlemi için yetkili laboratuvarların hizmet vermesi zorunlu olacak. Yönetmelik ibaresi aşağıdaki gibidir:

“Yıkımda asbest ve diğer tehlikeli atıkların tespiti ve sökümü

MADDE 16 – (1) Yıkıma başlanılmadan önce asbestli imalatın var olup olmadığı, varsa asbest içeren imalatlar için asbestin türünü, miktarını ve yerini belirlemeye yönelik envanter çalışması yapılması zorunludur. Envanter çalışması sırasında katı numune alma ve analiz işlemleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından katı numunede asbest tür tayini parametresinden yetkilendirilmiş bir laboratuvar tarafından yapılır. Asbest ve diğer tehlikeli maddeleri içeren imalatlar, yıkım faaliyetinden önce belirlenerek sökülür, ayrı olarak toplanır ve Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine göre bertaraf edilir.”

Havadaki Lifsi Asbest Konsantrasyonu Tayini

Asbest durağan halde tehlikeli bir malzeme değildir. Kırılma, titreşime maruz kalma durumlarında katı maddelerden asbest lifi kopabilir ve ortama yayılabilir. Bu durum tadilat ve yıkım zamanında en üst seviyeye yükselir ve insan sağlığına ciddi zararı olur. Bu yüzden yıkım ve tadilat çalışmalarından önce asbest güvenli olarak sökülmelidir.

Asbest uzmanı eşliğinde yapılan söküm çalışmaları sırasında, havadaki lifsi asbest örneklenir ve laboratuvar ortamında asbest analizi yapılır. Bu sayede ortamdaki lifsi asbest miktarı tayin edilir. Söküm çalışmaları esnasında karantina kurulabilmektedir. Karantina içerisinde asbest lifi kalmayana kadar, içerideki asbest lifi içeren hava, ters vakum ile filtrelere toplanarak temizlenir. En sonunda, yapılan örnekleme ve asbest analizi ile havada asbest lifi kalmadığı kanıtlandıktan sonra karantina kaldırılır.

Havadaki lifsi asbest konsantrasyonu, NIOSH 7400 standardı ile yerinde örnekleme ve laboratuvar ortamında asbest analizi şeklinde tayin edilir.

Asbest Analizi Yapan Firmalar

Asbest analizi konusunda yetkili firmaların raporları geçerlilik gösterir. Bu firmalar TÜRKAK’tan akredite, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından yetkili laboratuvarlardır. Türkiye genelinde, ağırlıklı olarak İstanbul’da, bu yetkiliğe sahip laboratuvarlar mevcuttur.

Keleş Çevre, asbest analizi konusunda alanında yetkin ve yetkili AEM Laboratuvarı ile Türkiye genelinde hizmet vermektedir.