“ÇED Yönetmeliği’nin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar” için İl Müdürlükleri ve ilgili sektör temsilcilerinden turizm-konut, ulaşım-kıyı ve enerji sektöründe yapılması planlanan projeler ile ilgili iletilen yeni ihtiyaç ve talepler doğrultusunda; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 12.04.2023 tarihinde ilave düzenlemeler getirilmiştir.
İlave düzenlemeleri içeren “ÇED Yönetmeliği’nin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Usul ve Esaslar” ile ÇED Yönetmeliği’nde yapılan değişikliklere yönelik uygulamaların geliştirilmesi ve sektörel bazdaki uygulamalarda ortaya çıkabilecek aksaklıkların ve farklılıkların önlenmesi, Bakanlık ve İl Müdürlükleri arasında gerçekleştirilen iş ve işlemlerde birlikteliğin sağlanması amaçlandığı açıklanmıştır.
Yayınlanan ilave düzenlemeler aşağıdaki gibidir;
MADDE 1- 09.09.2022 tarih ve 4527998 sayılı Bakanlık Makamı Olur’u ekinde yer alan ve Bakanlığımızın 14.09.2022 tarihli ve E-48331039-220.99-4551111 sayılı yazısı ile 81 İl Müdürlüğümüze gönderilmiştir “ÇED Yönetmeliği’nin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar”ın 27. Maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki maddeler eklenmiştir.
28- ÇED Yönetmeliği’nin
Ek-1 Listesi 40. Madde; “250 oda ve üzeri oteller, tatil köyleri, turizm kompleksleri vb. ” ile Ek-2 Listesi;
29-“50 oda ve üzeri oteller, tatil köyleri, turizm kompleksleri vb.”
30-“Konut projeleri (300 konut ve üzeri),”
36-“Alışveriş merkezleri (10.000 m2 ve üzeri kapalı inşaat alanı)”
maddelerinde yer alan faaliyetler ile ilgili olarak;
Yeni gerçekleştirilecek yatırımlarda Yönetmelik hükümleri doğrultusunda Ek-1 Listesi kapsamında Bakanlığımıza, Ek-2 Listesi kapsamında ise ilgili Valiliğe (İl Müdürlüğü) başvuru yapılması ve ÇED Olumlu ya da ÇED Gerekli Değildir Kararı alınmadan faaliyete başlanmaması gerekmektedir.
a) Ancak ÇED Olumlu / ÇED Gerekli Değildir Kararı alınmış olup yapı ruhsatı yapı kullanma izni düzenlenerek işletme aşamasına geçilmiş Toplu Konut, Ticaret Merkezi (Dükkan, İşyeri, Ofis vb.), Rezidans, AVM gibi faaliyetlerin tek başına ya da entegre olduğu mevcut proje yapı ve binalarında; birim inşaat alanı, kapalı inşaat alanı artışı yapılmadan (ek bina / yapı vs. yapılmaksızın) yalnızca yapı ve bina içerisindeki inşaat bölümleri bölünerek, iç mekânda tadilat-restorasyon çalışması yapılarak kullanım amacı değişikliğine gidilip konut, dükkân, iş yeri, ofis sayısının artırılması – değişiklik yapılması işlemlerinde,
b) Benzer şekilde ÇED Olumlu / ÇED Gerekli Değildir Kararı alınmış olup yapı ruhsatı / yapı kullanma izni düzenlenerek inşa edilmiş ve turizm işletme belgesi alarak işletme aşamasına geçilmiş oteller, tatil köyleri, turizm kompleksleri gibi tesislere ait mevcut proje yapı ve binalarında; birim inşaat alanı, kapalı inşaat alanı artışı yapılmadan (ek bina / yapı vs. yapılmaksızın) yalnızca mevcuttaki otel binası, apart villa, bina teras çatı katı, idari ve sosyal ofis-ünitelerin içerisindeki inşaat bölümlerinin bölünerek, iç mekânda tadilat-restorasyon çalışması yapılarak kullanım amacı değişikliğine gidilip oda sayısının artırılması – değişiklik yapılması işlemi ile ilgili olarak,
söz konusu projelerde yapılması planlanan değişikliğe yönelik Ek-1 Listesi kapsamında Bakanlığa, Ek-2 Listesi kapsamında ise ilgili Valiliğe (İl Müdürlüğü) başvuru yapılarak izin alınması şartıyla, yukarıda (a) ve (b) bentlerinde belirtilen işlemler ÇED Yönetmeliği’nin uygulanması açısından kapasite artışı olarak değerlendirilmemektedir.
Diğer taraftan ÇED Muafiyeti/ÇED Kapsam Dışı görüşü bulunan projeler bu uygulama dışında tutulmakta olup yukarıda belirtilen durumlara benzer bir değişikliğin yapılması halinde ÇED Yönetmeliği’nin 20. maddesi kapasite artışı hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
29- 09.09.2022 tarih ve 4527998 sayılı Bakanlık Makamı oluru ile yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği’nin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esasların 19. Maddesinde bahsi geçen ve ek-4’ünde yer alan “kıyı yapıları uygulama talimatı” yürürlükten kaldırılmış olup, yönetmelik kapsamında eşik değeri olmayan kıyı yapıları, yat limanları, tersaneler ile yat, tekne imalatı tesislerinde yapılması planlanan değişiklikler ve/veya kapasite artışları ile ilgili olarak ÇED Yönetmeliğinin 24. Maddesinin (e) bendi kapsamında Bakanlığımızdan görüş alınması gerekmektedir.
30- Yolcu taşıma vapuru, deniz otobüsü, gezi teknelerinin yanaştığı, bağlandığı yerlerin Yönetmeliğin Ek 2 listesi 28. Maddesi (a) bendi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.
31- Bilindiği üzere, elektrik enerjisini depolayabilen ve depolanan enerjiyi sisteme verebilen tesisler olarak nitelendirilen “Elektrik Depolama Tesisleri” ÇED Yönetmeliği’nin Ek-1 ve Ek-2 listesinde yer almamakta olup, söz konusu tesisler ile ilgili olarak ÇED Yönetmeliği hükümlerinin uygulanmasına gerek bulunmamaktadır.
Ancak, Elektrik Depolama Tesisleri her ne kadar tek başlarına ÇED Yönetmeliği kapsamında yer almasalar da Çevre Kanunu kapsamında bir muafiyet söz konusu olmadığından, bu tesislerin inşaat ve işletme faaliyetleri esnasında oluşabilecek çevresel etkilerinin (ne kadar arazi kullanılacağı, arazinin vasfı, açığa çıkacak hafriyat miktarı, toz, gürültü, katı-sıvı atıklar, en yakın yerleşim yerlerine, varsa hassas alanlara, toprak ve su kaynaklarına etkileri, depolama tesisinin ömrü, ekonomik ömrünü tamamlayan bataryaların bertafının ya da geri kazanımlarının nasıl sağlanacağı gibi hususların) Çevre Kanunu’na istinaden yürürlüğe giren yönetmelikler doğrultusunda değerlendirilmesi, alınacak önlemlerin belirlenmesi, ilgili mer’i mevzuat çerçevesinde diğer kurum ve kuruluşlardan gerekli izin ve onayların alınması gerekmektedir.
Diğer taraftan, Elektrik Depolama Tesisinin herhangi bir üretim tesisine (GES veya RES tesisine) bütünleşik olarak kurulması durumunda; faaliyet sahibi adına EPDK tarafından ön lisans verildikten ve kapasite tahsisi yapıldıktan sonra, ÇED Yönetmeliği’nin Ek-1 Listesi kapsamında kalması durumunda Bakanlığımıza, Ek-2 Listesi kapsamında olması durumunda da ilgili Valiliği (Çevre, Şehircilik ve İklim İl Müdürlüğü) başvuru yapılması, ÇED Olumlu ÇED Gerekli Değildir kararı alınmadan faaliyete başlanılmaması gerekmektedir.
a) Bu kapsamda elektrik depolama tesisleri (EDT) ile ilgili olarak ÇED Yönetmeliği kapsamında yapılan Muafiyet başvurularında yukarıda belirtildiği üzere Çevre Kanunu kapsamında yapılacak olan değerlendirmeye esas bilgi ve belgelerin istenilmesi gerekmektedir.
b) Elektrik Depolama Tesisinin herhangi bir üretim tesisine (GES veya RES tesisine) bütünleşik olarak kurulmasının planlandığı projelerin ÇED başvurularında ise faaliyet sahibi adına EPDK tarafından önlisans verilip verilmediğinin, kapasite tahsisi yapılıp yapılmadığının sorgulanması, önlisansı olmayan Depolamalı GES veya Depolamalı RES projelerine ilişkin CED başvurularının değerlendirmeye alınmadan iade edilmesi gerekmektedir.
MADDE 2- 09.09.2022 tarih ve 4527998 sayılı Bakanlık Makamı oluru ile yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği’nin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esasların 21. Maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
21- Bilindiği üzere, 12.05.2019 tarih ve 303772 sayılı Resmi Gazete’de (Değişik RG: 09.05.2021 31479) yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin; Önlisans- Lisans alma ile şirket kurma muafiyeti başlıklı 5. Maddesinin 1. Fıkrasının (h) bendinde “Bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri” yer almakta olup, ilgili hüküm gereği lisanssız üretim tesislerinde herhangi bir kurulu güç üst sınırı uygulanmasına gerek bulunmadığından (1 MW veya 5 MW altı gibi), Lisanssız / Önlisansa tabi RES ve GES projeleri hakkında ilk olarak 20.06.2016 tarihli ve 48331039- 220.01-E.10244 sayılı yazımız ile sonrasında ilave yapılarak 06.09.2016 tarihli ve 48331039-220.02- E.14541 sayılı yazımız ile tüm Valiliklere gönderilen Uygulama Talimatı yürürlükten kaldırılmıştır.
Bununla birlikte, lisanslı GES ve RES projeleri için ÇED Yönetmeliği Ek-1 ve Ek-2 Listesi kapsamında yapılan ÇED başvurularında Önlisans şartının aranması, LİSANSSIZ GES projeleri için ÇED Yönetmeliği kapsamında yapılan Ek-1/Ek-2 ve Muafiyet başvurularında ise ilgili Dağıtım Şirketinden/Şebeke İşletmecisinden alınan “Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu”nun istenmesi, bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu almaya hak kazanmamış olan lisanssız GES projelerinin (Ek- 1/Ek-2/Muafiyet) başvurularının değerlendirmeye alınmadan iade edilmesi gerekmektedir.
Yayınlanan düzenlemeye aşağıdaki link üzerinden ulaşabilirsiniz.
https://ced.csb.gov.tr/usul-ve-esaslar-i-5867
Keleş Çevre Danışmanlık, uzman ve kaliteli ekibiyle ÇED kapsamında Türkiye genelinde hizmet vermektedir. ÇED görüşü ve raporu hakkında bilgi edinmek için https://www.kelescevre.com.tr/ adresini ziyaret edebilirsiniz.
