Çevre danışmanlığı; işletmelerin çevresel sorumluluklarını yerine getirmelerini sağlayarak çevreyi kirletmelerini önlemek için verilen çok önemli bir hizmettir. Çevre danışmanları, işletmelerin ülkemizin çevre mevzuatına uygun şekilde çalışmalarını sağlamak için çevresel riskleri değerlendirir, çevresel yönetim sistemleri geliştirir ve çevresel eğitimler düzenler. İşletmeleri her ay düzenli şekilde kontrol ederek varsa mevzuata uymayan eksikliklerini ortaya çıkartırlar.
Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık İşletmelerinin; çevre mevzuatına göre çevre birimi kurmaları veya dışarıdan çevre danışmanlık hizmeti almaları gereklidir. Çevre İzin Lisans Yönetmeliği ekinde; Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık İşletmeleri Ek1 ve Ek2 tesisler olarak ikiye ayrılmıştır. Üretim türleri ve miktarlarına göre çevre birimi kurması veya çevre danışmanlık hizmeti alması gereken işletmeler tanımlanmıştır.
Çevre danışmanlığını ülkemizdeki mevzuata göre yeterliliğini almış çevre danışmanlık firmaları verebilir.
Çevre danışmanlığı hizmetlerini genel olarak;
- Çevre mevzuatına uyumluluğun kontrolü,
- Çevre eğitimi ve farkındalık,
- Atık yönetimi ile ilgili bilgilendirme ve yönlendirmeler,
- Hava kirliliği kontrolü,
- Su kirliliği kontrolü,
- Gürültü kirliliği kontrolü,
- Toprak kirliliği kontrolü olarak tanımlayabiliriz.
Çevre danışmanları, ilk olarak iç tetkik hazırlayarak işletmelerin eksikliklerini belirler. Daha sonra alınması gereken izin ve lisans belgeleri için işletmelerin ve kuruluşların gerekli yerlere başvurularını yapmasını sağlar. Tüm izin ve lisans belgeleri alındıktan sonra her ay denetleyerek mevzuata aykırı durumları rapor eder ve olumsuzlukların giderilmesi için işletmeleri ve kuruluşları bilgilendirir.
Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık alanında faaliyet gösteren, Çevre İzin Ve Lisans Yönetmeliğinin eklerinde yer alan Ek1 ve Ek2 tesisler ve kapsamları aşağıda verilmiştir.
Ek-1 Listesindeki Kapsama Giren Tesisler
7.1 Şeker Üretim Tesisleri1
7.2 Üretim Kapasitesi 30 ton/gün ve Daha Fazla Olan Zeytin İşleme Tesisleri1,2
7.3 Bitkisel Ürünlerden Yağ Üretimi1,2
7.3.1 Yağlı Tohum İşleme Kapasitesi 1.000 ton/gün ve Daha Fazla Olan Ham Yağ Üretim Tesisleri1,2
7.3.2 Üretim Kapasitesi 200 ton/gün ve Daha Fazla Olan Bitkisel Yağ Rafinasyon Tesisleri1,2
7.4 Üretim Kapasitesi 25.000 ton/yıl ve Daha Fazla Olan Maya Üretim Tesisleri1,2
7.5 Üretim Kapasitesi 50.000 m3/yıl ve Daha Fazla Olan Fermantasyon İle Alkollü İçecek Üreten Tesisler1,2
7.6 Hayvan Yetiştirme Tesisleri1,2
7.6.1 Toplam 5.000 Büyükbaş Eşdeğeri ve Daha Fazla Sayıda Hayvan Yetiştiriciliği Yapan Tesisler1,2
7.6.2 Toplam 1000 Baş ve Daha Fazla Sayıda Domuz Besiciliği Yapan Tesisler1,2
7.6.3 Toplam 60.000 Adet Tavuk Eşdeğeri ve Daha Fazla Sayıda Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği Yapan Tesisler1,2
7.7 Hayvan Kesim Tesisleri1,2
7.7.1 Toplam 100 Büyükbaş eşdeğeri/gün ve Daha Fazla Hayvan Kesiminin Yapıldığı Tesisler1,2
7.7.2 Toplam 50.000 Adet Tavuk eşdeğeri/gün ve Daha Fazla Kanatlı Hayvan Kesiminin Yapıldığı Tesisler1,2
7.8 Hammadde Kapasitesi 100.000 litre/gün ve Daha Fazla Olan Süt Ürünleri Üretim Tesisleri1,2
7.9 Üretim Kapasitesi 100 ton/gün ve Daha Fazla Olan, Bitkisel ve/veya Hayvansal Ürünlerin İşlendiği, İşlenerek Ya Da Doğrudan Konserve Yapıldığı ve/veya Ambalajlandığı Tesisler1,2
1: Çevresel gürültü konulu çevre izninden muaf olan tesisler
2: Hava emisyonu konulu çevre izninden muaf olan tesisler
Not:1- Yukarıda yer alan muafiyetler ilgili maddesi için geçerlidir. İşletmenin muafiyeti listede yer alan tüm maddeler değerlendirilerek yapılır.
2- Konut, yataklı hizmet veren sağlık kurumları, çocuk ve yaşlı bakım evleri, yatılı eğitim kurumları, öğrenci yurtları, yataklı hizmet veren konaklama tesisleri, eğitim kurumları ile dini tesisler gibi kullanımlardan itibaren en az 500 metre mesafede olan işletme ve tesisler çevresel gürültü konulu çevre izninden muaf olarak değerlendirilir. Ancak, ek madde kapsamı ve/veya bahsi geçen kullanım alanlarına olan mesafesi nedeniyle muafiyet verilen işletmelerin ilgili idarenin talep etmesi halinde akustik rapor hazırlaması zorunludur.
3- Yukarıdaki ek madde kapsamlarına ilişkin detaylı açıklamalar Bakanlıkça hazırlanacak kılavuzlarda yer alacaktır.
Ek-2 Listesindeki Kapsama Giren Tesisler
7.1 Hammadde Kapasitesi 10.000 litre/gün ve Daha Fazla ve 100.000 litre/gün’den Az Olan Süt Ürünleri Üretim Tesisleri1,2
7.2 Üretim Kapasitesi 1.000 m3/yıl ve Daha Fazla Olan Suma ve/veya Malt Üretim Tesisleri1,2
7.3 Üretim Kapasitesi 50 m3/yıl ve Daha Fazla ve 50.000 m3/yıl’dan Az Olan Fermantasyon İle Alkollü İçecek Üreten Tesisler1,2
7.4 Üretim Kapasitesi 50 m3/yıl ve Daha Fazla Olan Alkolsüz İçecek Üreten Tesisler1,2
7.5 Üretim Kapasitesi 5 ton/gün ve Daha Fazla Olan Şekerleme, Çikolata ve/veya Şurup Üretim Tesisleri1,2
7.6 Üretim Kapasitesi 30 kg/gün ve Daha Fazla Olan Hayvansal Yağların Ergitildiği Tesisler1,2
7.7 Hayvansal Artıkların Depolandığı ve/veya İşlendiği Tesisler1,2
7.8 Hayvan Derisi ve/veya Kılı Depolama ve/veya İşleme Tesisleri1,2
7.9 Balık Yağı, Balık Unu ve/veya Kemik Unu Depolama ve/veya Üretim Tesisleri1,2
7.10 Zeytin İşleme ve Zeytinyağı Üretim Tesisleri1,2
7.10.1 Üretim Kapasitesi 1 ton/gün ve Daha Fazla ve 30 ton/gün‘Den Az Olan Zeytin İşleme Tesisleri1,2
7.10.2 Üretim Kapasitesi 30 ton/gün ve Daha Fazla Olan Zeytinyağı Üretim Tesisleri1,2
7.11 Bitkisel Ürünlerden Yağ Üretimi1,2
7.11.1 Yağlı Tohum İşleme Kapasitesi 1000 ton/gün’den Az Olan Ham Yağ Üretim Tesisleri1,2
7.11.2 Üretim Kapasitesi 200 ton/gün’den Az Olan Bitkisel Yağ Rafinasyon Tesisleri1,2
7.12 Üretim Kapasitesi 100 kg/gün ve Daha Fazla Olan Çay Üretim Tesisleri1,2
7.13 Üretim Kapasitesi 25.000 ton/yıl’dan Az Olan Maya Üretim Tesisleri1,2
7.14 Süt Tozu Üretim Tesisleri1,2
7.15 Nişasta ve/veya Nişasta Türevlerinin Üretildiği Tesisler1,2
7.16 Hayvan Yemi ve/veya Dışkısı Kurutma Tesisleri1,2
7.17 Hayvan Yetiştirme Tesisleri1,2
7.17.1 Toplam 500 Büyükbaş Eşdeğeri ve Daha Fazla Sayıda ve 5.000 Büyükbaş Eşdeğerinden Az Sayıda Hayvan Yetiştiriciliği Yapan Tesisler
7.17.2 Toplam 1.000 Baştan Daha Az Sayıda Domuz Besiciliği Yapan Tesisler
7.17.3 Toplam 20.000 Tavuk Eşdeğeri ve Daha Fazla Sayıda ve 60.000 Tavuk Eşdeğerinden Az Sayıda Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği Yapan Tesisler
7.18 Üretim Kapasitesi 10 ton/gün ve Daha Fazla Olan Sıvı Yumurta Üretim Tesisleri1,2
7.19 Su Ürünleri İşleme Tesisleri1,2
7.20 Hayvan Kesim Tesisleri1,2
7.20.1 Toplam 10 Büyükbaş eşdeğeri/gün ve Daha Fazla ve 100 Büyükbaş eşdeğeri/gün’den Az Hayvan Kesiminin Yapıldığı Tesisler
7.20.2 Toplam 1.000 Adet Tavuk eşdeğeri/gün ve Daha Fazla ve 50.000 Adet Tavuk eşdeğeri/gün’den Az Kanatlı Hayvan Kesiminin Yapıldığı Tesisler
7.21 Üretim Kapasitesi 5 ton/yıl ve Daha Fazla Olan Akarsudan Su Temin Edilerek Karada Üretim Yapılan Kültür Balıkçılığı Faaliyetleri1,2
7.22 Üretim Kapasitesi 3 ton/gün ve Daha Fazla ve 100 Ton/Gün’den Az Olan, Bitkisel ve/veya Hayvansal Ürünlerin İşlendiği, İşlenerek ya da Doğrudan Konserve Yapıldığı ve/veya Ambalajlandığı Tesisler1,2
1: Çevresel gürültü konulu çevre izninden muaf olan tesisler
2: Hava emisyonu konulu çevre izninden muaf olan tesisler
Not:1- Yukarıda yer alan muafiyetler ilgili maddesi için geçerlidir. İşletmenin muafiyeti listede yer alan tüm maddeler değerlendirilerek yapılır.
2- Konut, yataklı hizmet veren sağlık kurumları, çocuk ve yaşlı bakım evleri, yatılı eğitim kurumları, öğrenci yurtları, yataklı hizmet veren konaklama tesisleri, eğitim kurumları ile dini tesisler gibi kullanımlardan itibaren en az 500 metre mesafede olan işletme ve tesisler çevresel gürültü konulu çevre izninden muaf olarak değerlendirilir. Ancak, ek madde kapsamı ve/veya bahsi geçen kullanım alanlarına olan mesafesi nedeniyle muafiyet verilen işletmelerin ilgili idarenin talep etmesi halinde akustik rapor hazırlaması zorunludur.
3- Yukarıdaki ek madde kapsamalarına ilişkin detaylı açıklamalar Bakanlıkça hazırlanacak kılavuzlarda yer alacaktır.
Keleş Çevre Danışmanlık, tecrübeli ve işinde uzman çevre danışmanları ile çevre danışmanlığı hizmeti vermektedir.
Kaynak: Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği
