Metal endüstrisindeki işletmelerin çoğu; ülkemizin çevre mevzuatına göre kendi bünyesinde çevre birimi kurmak veya dışarıdan çevre danışmanlık hizmeti almak zorundadır. Çevre İzin Lisans Yönetmeliğinin eklerinde; üretim türleri ve miktarlarına göre metal endüstrisinde yer alan işletmeler Ek1 ve Ek2 tesisler olarak ayrılmıştır. Üretim türü ve miktarlarına göre çevre birimi kurması veya çevre danışmanlık hizmeti alması gereken işletmeler madde madde açıklanmıştır.
Çevre danışmanlık hizmetini yine ülkemizdeki mevzuata göre yeterliliğini almış çevre danışmanlık firmaları verebilir.
Çevre danışmanlığı hizmetlerini genel olarak;
- Çevre mevzuatına uyumluluğun kontrolü,
- Çevre eğitimi ve farkındalık,
- Atık yönetimi ile ilgili bilgilendirme ve yönlendirmeler,
- Hava kirliliği kontrolü,
- Su kirliliği kontrolü,
- Gürültü kirliliği kontrolü,
- Toprak kirliliği kontrolü olarak tanımlayabiliriz.
Çevre danışmanları, ilk olarak iç tetkik hazırlayarak işletmelerin eksikliklerini belirler. Daha sonra alınması gereken izin ve lisans belgeleri için işletmelerin ve kuruluşların gerekli yerlere başvurularını yapmasını sağlar. Tüm izin ve lisans belgeleri alındıktan sonra her ay denetleyerek mevzuata aykırı durumları rapor eder ve olumsuzlukların giderilmesi için işletmeleri ve kuruluşları bilgilendirir.
Çevre İzin Ve Lisans Yönetmeliğinin eklerinde yer alan Ek1 ve Ek2 tesisler ve kapsamları aşağıda verilmiştir.
EK1 LİSTESİNDEKİ KAPSAMA GİREN TESİSLER
3.1 Metal ve Kükürt Cevherlerinin Kavrulması, Ergitilmesi, Sinterlemesi, Peletlemesi İşlemlerinden En Az Birini İçeren Tesisler
- Bu proses cevherdeki metal bileşiğin daha sonra uygulanacak süreçlere uygun şekle dönüştürmek, safsızlıkları uzaklaştırmak, cevherdeki metali buharlaştırma yoluyla gang minerallerinden ayırmak, malzemenin fiziki şeklini değiştirmek amaçlarıyla gerçekleştirilir. Cevhere uygulanır. Metal oksit üretiminde farklıdır.
- Metal ve kükürt cevherleri kavuran, ergiten, sinterleyen ve/veya peletleyen tesisler kapsam dahilindedir.
- Kükürt, demir, manganez, bakır, kobalt, alüminyum, kurşun, çinko, kalay, krom vb. tüm cevherlere uygulanan kavurma, sinterleme, ergitme, peletleme işlemleri bu madde kapsamında değerlendirilir.
- Proseste metal cevheri üretim için hazırlanır. Bu işlemler genellikle entegre demir çelik tesisleri bünyesinde başlangıç kademesini oluşturur.
3.2 Cevherden Demir ve/veya Çelik Üreten Tesisler
- Cevherden demir ve/veya çelik üreten tesisler madde kapsamında değerlendirilir.
- Pek çok birimi içeren entegre demir çelik üretim tesisleri kapsam dahilindedir.
- Cevher madenden çıkarıldıktan sonra yüksek fırında kullanılabilir hale getirilebilmesi için gerekli cevher hazırlama işlemleri (kırma, öğütme, eleme, yıkama, harmanlama, konsantre hale getirme, vb.) “Ek 2-2.19 Kömür ve/veya cevher hazırlama ve/veya zenginleştirme tesisleri” kapsamında değerlendirilir.
3.3 Üretim Kapasitesi 100 ton/gün ve Daha Fazla Olan Cevherden, Konsantreden ve/veya İkincil Hammaddeden Demir İçermeyen Ham Metal Üretim Tesisleri
- Cevherden, konsantreden veya ikincil hammaddelerden metalürjik, kimyasal veya elektrolitik prosesler ile demir içermeyen ham metal üreten ve üretim kapasitesi 100 ton/gün ve daha fazla olan tesisleri kapsam dahilindedir.
- Demir dışı bakır ve alaşımları; alüminyum ve alaşımları, kurşun ve kalay, çinko ve kadmiyum, değerli metallerin metalürjik, kimyasal veya elektrolitik prosesler ile üretimi kapsam dahilindedir.
- İkincil hammadde ile hurda metalden elde edilmiş ara ürün kastedilmektedir.
3.4 Üretim Kapasitesi 500 ton/gün ve Daha Fazla Olan Ham Demir Üretim Tesisleri
- Üretim kapasitesi 500 ton/gün ve daha fazla olan ham demir üretim tesisleri Ek-1 kapsamında yer alır.
- Cevher, diğer hammaddelerle karıştırılarak yüksek fırınlara verilir. Yüksek fırınlar, fiziksel ve/veya kimyasal işlemlerden geçmiş olan demir cevherinin, metalürjik kok ile reaksiyona girmesi sonucunda demirin indirgendiği ve sıvı ham demirin üretildiği sistemlerdir. Yüksek fırında elde edilen ham demir kupol ocağında kok ile yeniden ergitilerek bileşimi kontrol edilebilen dökme demir üretilir.
- Dökme demir eldesinde kullanılan kupol ocakları kapsam dahilindedir.
3.5 Üretim Kapasitesi 2.000 ton/gün ve Daha Fazla Olan İkincil Metal Özelliğine Sahip Demir-Çelik Hammaddesinden Çelik Üreten Tesisler
- Kullanılmış demir- çelikten çelik üreten ve üretim kapasitesi 2.000 ton/gün ve daha fazla olan tesisler Ek-1 kapsamında, daha düşük kapasitedeki tesisler ise Ek-2 kapsamında yer alır.
- Üretim kapasitesi 2.000 ton/gün ve üzerinde olan tehlikesiz atık niteliğindeki metal geri kazanım tesisleri Ek-1 8.2.7.2 kapsamında, belirtilen eşik değerin altında üretim yapan hurda metal geri kazanım tesisleri ise Ek-2 8.2.3 kapsamında değerlendirilir. Hurda metal geri kazanım tesislerinde geri kazanılan hurda metaller genellikle bu madde kapsamındaki faaliyetlerin hammaddesini oluşturur. Hurda demir çeliğin alınarak işlemlerin yapıldığı tesisler “8. Atık Yönetimi” başlığı altında değerlendirilir.
- Tasniflenmiş, safsızlıklardan arındırılmış, hurda özelliğinden çıkmış ikincil metal özelliğine sahip materyali işleyen tesisler bu madde kapsamında değerlendirilir.
3.6 Üretim Kapasitesi 50 ton/gün ve Daha Fazla Olan Demir Dışı Metallerin Ergitildiği ve/veya Döküldüğü Tesisler
- Demir dışı metallerin ergitildiği ve/veya döküldüğü ve üretim kapasitesi 50 ton/gün ve daha fazla olan tesisler Ek-1 kapsamında değerlendirilir.
- Ürüne bağlı olarak farklı ergitme teknikleri (döner fırın, yükek fırın, vakum indüksiyon tekniği vb.) kullanılır.
- Demir dışı bakır ve alaşımları; alüminyum ve alaşımları, kurşun ve kalay, çinko ve kadmiyum, değerli metallerin ergitildiği ve/veya döküldüğü tesisler kapsam dahilindedir.
- Kapalı sistemle işletilen vakumlu ergitme tesisleri, basınçlı döküm veya kokil döküm makinalarının bir parçası olan ergitme tesisleri kapsam dışıdır.
3.7 Sıcak Haddeleme Tesisleri
3.7.1 Üretim Kapasitesi 5.000 ton/gün ve Daha Fazla Olan Demir ve/veya Çeliğin Haddelendiği Tesisler
- Demir ve/veya çeliğin haddelendiği ve üretim kapasitesi 5.000 ton/gün ve daha fazla olan tesisler Ek-1 kapsamında değerlendirilir.
- Slab, blum, kütük, ingot vb. formdaki yarı mamullerin ısıtılıp merdaneler arasında ezilmesi sonucu özelliklerinin değiştirilmesi sıcak haddeleme işlemleridir.
- Haddeleme tesisleri, entegre demir-çelik tesislerinin bir parçası olabildiği gibi sadece sıcak haddeleme yapan tesisler de mevcuttur. Tamamı kapsam dahilindedir.
3.7.2 Üretim Kapasitesi 250 ton/gün ve Daha Fazla Olan Demir Dışı Metallerin Haddelendiği Tesisler
- Demir dışı metallerin haddelendiği ve üretim kapasitesi 250 ton/gün ve daha fazla olan tesisler Ek-1 kapsamında değerlendirilir.
- Demir dışı bakır ve alaşımları; alüminyum ve alaşımları, kurşun ve kalay, çinko ve kadmiyum, değerli metallerin haddelendiği tesisler kapsam dahilindedir.
- Slab, blum, kütük, ingot vb. formdaki yarı mamullerin ısıtılıp merdaneler arasında ezilmesi sonucu özelliklerinin değiştirilmesi sıcak haddeleme işlemleridir.
3.8 Üretim Kapasitesi 700 ton/gün ve Daha Fazla Olan Demir, Temper Ve/Veya Çelik Dökümhaneleri
- Demir, temper ve/veya çeliğin döküldüğü ve üretim kapasitesi 700 ton/gün ve daha fazla olan tesisler Ek-1 kapsamında değerlendirilir.
- Ergitme ve döküm aşamasında kullanılan fırınlar yakıtlı ve elektrikli olarak iki gruba ayrılabilir.
- Temper dökme demir, grafitsiz sert ve kırılgan beyaz dökme demirin temperleme adı verilen ısıl işlem ile karbürlerinin parçalanması sonucu oluşan, yüksek mukavemetli, sünek, iyi işlenebilme özelliğine sahip dökme demir tipidir.
- Dökümhaneler entegre tesislerin bir parçası olabildiği gibi sadece döküm işlemi gerçekleştiren tesisler de mevcuttur.
3.9 Üretim Kapasitesi 5.000 adet/gün ve Daha Fazla Olan Kurşunlu Akümülatör Ve/Veya Hücre Üretimi Dahil Olmak Üzere Endüstriyel Akümülatör Üretimi Yapan Tesisler1
- Kurşunlu akümülatör üreten ve üretim kapasitesi 5.000 adet/gün ve üzeri olan tesisler kapsam dahilindedir.
- Hücre üretimi dahil olmak üzere endüstriyel akümülatör üreten ve üretim kapasitesi 5.000 adet/gün ve üzeri olan tesisler kapsam dahilindedir.
- Kurşun içermeyen akümülatör üretim tesislerinde proses hücre üretimi aşamasını içeriyorsa ve üretim kapasitesi 5.000 adet/gün ve daha fazla ise kapsam dahilindedir. Hücre üretimi tesiste gerçekleştirilmiyorsa kapsam dışıdır.
- Sulu şarj, kurşun ile kaynak vb. aşamaları içermeyen, üretilmiş malzemelerin sadece montajının yapıldığı tesisler kapsam dışıdır.
1: Çevresel gürültü konulu çevre izninden muaf olan tesisler
Not: Yukarıda yer alan muafiyetler ilgili maddesi için geçerlidir. İşletmenin muafiyeti listede yer alan tüm maddeler değerlendirilerek yapılır.
EK2 LİSTESİNDEKİ KAPSAMA GİREN TESİSLER
3.1 Üretim Kapasitesi 15 ton/gün ve Daha Fazla ve 100 ton/gün’den Daha Az Olan, Cevherden, Konsantreden ve/veya İkincil Hammaddeden Demir İçermeyen Ham Metal Üretim Tesisleri
- Cevherden, konsantreden veya ikincil hammaddelerden metalürjik, kimyasal veya elektrolitik prosesler ile demir içermeyen ham metal üreten ve üretim kapasitesi 15 ton/gün ve daha fazla ve 100 ton/gün’den daha az olan tesisler kapsam dahilindedir.
- Üretim kapasitesi 15 ton/gün ve daha az olan tesisler, kesikli çalışan tesislerdir ve kapsam dışı olarak değerlendirilir.
- Demir dışı bakır ve alaşımları; alüminyum ve alaşımları, kurşun ve kalay, çinko ve kadmiyum, değerli metallerin metalürjik, kimyasal veya elektrolitik prosesler ile üretimi kapsam dahilindedir.
- İkincil hammadde ile hurda metalden elde edilmiş ara ürün kastedilmektedir.
3.2 Üretim Kapasitesi 50 ton/gün ve Daha Fazla ve 500 ton/gün’den Az Olan Ham Demir Üretim Tesisleri
- Üretim kapasitesi 50ton/gün’den fazla 500 ton/gün’den az olan ham demir üretim tesisleri Ek-2 kapsamında yer alır.
- Cevher, diğer hammaddelerle karıştırılarak yüksek fırınlara verilir. Yüksek fırınlar, fiziksel ve/veya kimyasal işlemlerden geçmiş olan demir cevherinin, metalürjik kok ile reaksiyona girmesi sonucunda demirin indirgendiği ve sıvı ham demirin üretildiği sistemlerdir. Yüksek fırında elde edilen ham demir kupol ocağında kok ile yeniden ergitilerek bileşimi kontrol edilebilen dökme demir üretilir.
- Dökme demir eldesinde kullanılan kupol ocakları kapsam dahilindedir.
3.3 Üretim Kapasitesi 2.000 ton/gün’den Az Olan İkincil Metal Özelliğine Sahip Demir-Çelik Hammaddesinden Çelik Üreten Tesisler
- Kullanılmış demir- çelikten çelik üreten ve üretim kapasitesi 2.000 ton/gün ve daha fazla olan tesisler Ek-1 kapsamında, daha düşük kapasitedeki tesisler ise Ek-2 kapsamında yer alır.
- Üretim kapasitesi 2.000 ton/gün ve üzerinde olan tehlikesiz atık niteliğindeki metal geri kazanım tesisleri Ek-1 8.2.7.2 kapsamında, belirtilen eşik değerin altında üretim yapan hurda metal geri kazanım tesisleri ise Ek-2 8.2.3 kapsamında değerlendirilir. Hurda metal geri kazanım tesislerinde geri kazanılan hurda metaller genellikle bu madde kapsamındaki faaliyetlerin hammaddesini oluşturur. Hurda demir çeliğin alınarak işlemlerin yapıldığı tesisler “8. Atık Yönetimi” başlığı altında değerlendirilir.
- Tasniflenmiş, safsızlıklardan arındırılmış, hurda özelliğinden çıkmış ikincil metal özelliğine sahip materyali işleyen tesisler bu madde kapsamında değerlendirilir.
3.4 Üretim Kapasitesi 100 kg/gün ve daha fazla ve 50 ton/gün’den Az Olan Demir Dışı Metallerin Ergitildiği ve/veya Dökümünün Yapıldığı Tesisler
- Üretim kapasitesi 100 kg/gün ve daha fazla ve 50 ton/gün’den az olan demir dışı metallerin ergitildiği ve/veya döküldüğü tesisler Ek-2 kapsamında değerlendirilir.
- Üretim kapasitesi 100 kg/gün ve daha az olan tesisler kapsam dışıdır.
- Demir dışı bakır ve alaşımları; alüminyum ve alaşımları, kurşun ve kalay, çinko ve kadmiyum, değerli metallerin ergitildiği ve/veya döküldüğü tesisler kapsam dahilindedir.
- Kapalı sistemle işletilen vakumlu ergitme tesisleri, basınçlı döküm veya kokil döküm makinalarının bir parçası olan ergitme tesisleri kapsam dışıdır.
3.5 Sıcak Haddeleme Ve Isıl İşlem Tesisleri
3.5.1 Üretim Kapasitesi 5 ton/gün ve Daha Fazla ve 5.000 ton/gün’den Az Olan Demir ve/veya Çeliğin Haddelendiği Tesisler
- Demir ve/veya çeliğin haddelendiği ve üretim kapasitesi 5 ton/gün ve daha fazla ve 5000 ton/gün’den az olan demir ve/veya çeliğin haddelendiği tesisler kapsam dahilindedir.
- Üretim kapasitesi 5 ton/gün’den az olan tesisler kapsam dışıdır. Slab, blum, kütük, ingot vb. formdaki yarı mamullerin ısıtılıp merdaneler arasında ezilmesi sonucu özelliklerinin değiştirilmesi sıcak haddeleme işlemleridir.
- Tavlama işlemleri kapsam dahilindedir.
- Haddeleme tesisleri, entegre demir-çelik tesislerinin bir parçası olabildiği gibi sadece sıcak haddeleme yapan tesisler de mevcuttur. Tamamı kapsam dahilindedir.
3.5.2 Üretim Kapasitesi 5 ton/gün ve Daha Fazla ve 250 ton/gün’den Az Olan Demir Dışı Metallerin Haddelendiği Tesisler
- Demir dışı metallerin haddelendiği ve üretim kapasitesi 5 ton/gün ve daha fazla ve 250 ton/gün’den az olan tesisler Ek-2 kapsamında değerlendirilir.
- Üretim Kapasitesi 5 ton/gün’den daha az olan tesisler kapsam dışıdır.
- Demir dışı bakır ve alaşımları; alüminyum ve alaşımları, kurşun ve kalay, çinko ve kadmiyum, değerli metallerin haddelendiği tesisler kapsam dahilindedir.
- Slab, blum, kütük, ingot vb. formdaki yarı mamullerin ısıtılıp merdaneler arasında ezilmesi sonucu özelliklerinin değiştirilmesi sıcak haddeleme işlemleridir.
- Tavlama işlemleri kapsam dahilindedir.
3.5.3 Üretim Kapasitesi 5 ton/gün ve Daha Fazla Olan, Metallerin Haddeleme İşlemi Yapılmadan Isıl İşleme Tabi Tutulduğu Fırınlar
- Haddeleme işlemi yapılmayan, metallerin ısıl işleme tabi tutulduğu ve üretim kapasitesi 5 ton/gün ve daha fazla olan fırınlar kapsam dahilindedir.
- 5 ton/gün ve altındaki kapasitedeki fırınlar kapsam dışıdır.
- Haddelenmiş, dökülmüş, kaynaklanmış çelik ve ya diğer metallere uygulanan ürün şekillendirmeye ya da uygun kullanım özeliklerini sağlamaya yönelik ısıl işlemleri kapsar.
- Tav fırınları, meneviş fırınları vb. kapsam dahilindedir.
3.6 Soğuk Haddeleme Tesisleri
3.6.1 Üretim Kapasitesi 10 ton/gün ve Daha Fazla Olan Demir ve/veya Çeliğin Soğuk Haddelendiği Tesisler
- Üretim kapasitesi 10 ton/gün ve daha büyük olan demir veya çeliğin soğuk haddelendiği tesisler kapsam dahilindedir.
- Üretim kapasitesi 10 ton/gün’ün altındaki tesisler kapsam dışındadır.
- Soğuk haddelemenin bir türü olan ve kesit küçültme işlemi olan tel çekme işlemi kapsam dahilindedir.
- Soğuk haddeleme entegre bir tesisin bir parçası olabildiği gibi, sadece soğuk haddeleme işlemi yapan tesisler de mevcuttur.
3.6.2 Üretim Kapasitesi 5 ton/gün ve Daha Fazla Olan Demir Dışı Metallerin Soğuk Haddelendiği Tesisler
- Kapasitesi 5 ton/gün ve daha fazla olan demir dışı metallerin soğuk haddelendiği tesisler kapsam dahilindedir.
- 5 ton/gün altındaki tesisler kapsam dışındadır.
- Soğuk haddelemenin bir türü olan ve kesit küçültme işlemi olan tel çekme işlemi kapsam dahilindedir.
- Demir dışı bakır ve alaşımları; alüminyum ve alaşımları, kurşun ve kalay, çinko ve kadmiyum, değerli metallerin haddelendiği tesisler kapsam dahilindedir.
- Soğuk haddeleme entegre bir tesisin bir parçası olabildiği gibi, sadece soğuk haddeleme işlemi yapan tesisler de mevcuttur.
3.7 Üretim Kapasitesi 5 ton/gün ve Daha Fazla ve 700 ton/gün’den Az Olan Demir, Temper ve/veya Çelik Dökümhaneleri
- Demir, temper veya çeliğin döküldüğü ve üretim kapasitesi 5 ton/gün ve daha fazla ve 700 ton/gün’den az olan demir, temper veya çelik dökümhaneleri Ek-2 kapsamındadır.
- Ergitme ve döküm aşamasında kullanılan fırınlar yakıtlı ve elektrikli olarak iki gruba ayırabilir.
- Temper dökme demir, grafitsiz sert ve kırılgan beyaz dökme demirin temperleme adı verilen ısıl işlem ile karbürlerinin parçalanması sonucu oluşan, yüksek mukavemetli, sünek, iyi işlenebilme özelliğine sahip dökme demir tipidir.
- Dökümhaneler entegre tesislerin bir parçası olabildiği gibi, sadece döküm işlemi gerçekleştiren tesisler de mevcuttur.
3.8 Üretim Kapasitesi 5.000 adet/gün’den Az Olan Kurşunlu Akümülatör ve/veya Hücre Üretimi Dahil Olmak Üzere Endüstriyel Akümülatör Üretimi Yapan Tesisler1
- Kurşunlu akümülatör üreten ve üretim kapasitesi 5.000 adet/gün’den az olan tesisler kapsam dahilindedir.
- Hücre üretimi dahil olmak üzere endüstriyel akümülatör üreten ve üretim kapasitesi 5.000 adet/gün’den az olan tesisler kapsam dahilindedir.
- Kurşun içermeyen akümülatör üretim tesislerinde, proses hücre üretimi aşamasını içeriyorsa ve üretim kapasitesi 5.000 adet/gün’den az ise kapsam dahilindedir. Hücre üretimi tesiste gerçekleştirilmiyorsa kapsam dışıdır.
- Sulu şarj, kurşun ile kaynak vb. aşamaları içermeyen, üretilmiş malzemelerin sadece montajının yapıldığı tesisler kapsam dışıdır.
3.9 İşleme Tanklarının/Havuzlarının Toplam Hacmi 5 m³ ve Daha Fazla Olan, Elektrolitik ve/veya Kimyasal Bir Proses Kullanılarak Metal ve/veya Plastik Maddelerin Yüzey İşlemlerinin Yapıldığı Tesisler1
- İşleme tanklarının toplam hacmi 5 m³ ve daha fazla olan elektrolitik veya kimyasal bir proses kullanılarak metal veya plastik maddelerin yüzeylerinin işlendiği yapıldığı tesisler bu kapsamdadır.
- Kaplama, asit banyoları ve yağ alma vb. tüm işleme tankları/havuzları toplam tank hacmine dahil edilecektir. Durulama havuzları tank hacmi hesabına dahil değildir.
- Galvanizleme, eloksal kaplama, fosfatlama ve yüzey temizleme işlemleri kapsam dahilindedir.
- Genellikle yüzey işlemleri (asit banyoları, yağ alma tankları, vb.) beraberinde kaplama işlemleri de gerçekleşir. Bu işlemler kapsam dahilindedir.
- Yeni teknoloji ile geliştirilen uygulamalarda krom, çinko, nikel, alumünyum vb. kaplama işlemleri otomatik ya da manuel dozaj ayarlamalı olarak püskürtme metoduyla bir kabin içerisinde de gerçekleştirilebilir. Bu uygulamalar Ek-2 3.11 maddesi kapsamında değerlendirilir.
- Bu tür işlemlerde en çok kullanılan sistemler dolaplı ve askılı (tambur) sistemlerdir. Her iki uygulamada da reaksiyonun gerçekleştiği tankların hacimlerinin toplamı üzerinden kapasite hesabı yapılır.
3.10 Batarya ve/veya Pil ve Benzeri Üreten Tesisler1
- Batarya ve/veya pil üreten tesislerin tamamı kapasiteye bakılmaksızın Ek-2 kapsamında değerlendirilir.
- Pil ya da bataryanın çelik konteyner şekillendirmesi, elektrolit hazırlanması halka üretimi, montaj işlemlerini içeren pil ve/veya batarya üretimi kapsam dahilindedir.
- Sadece montaj yapan tesisler madde kapsamı dışındadır.
3.11 Kaplama Kapasitesi 5 ton/gün ve Daha Fazla Olan Ergitme Banyo, Kabinli Püskürtme ve/veya Termal Püskürtme İle Metal Yüzeylerin Kurşun, Kalay, Çinko ve Benzeri Tabakalarla Kaplandığı Tesisler1
- Kaplama kapasitesi 5 ton/gün ve üzerinde olan ergitme banyo, termal (alev) püskürtme ya da kabin içerisinde kaplama maddesinin püskürtülmesi ile metal yüzeylerin kurşun, kalay ve/veya çinko gibi koruyucu tabakaları ile kaplandığı tesisler bu madde kapsamında değerlendirilmekte olup, belirtilen eşik değerin altında üretim yapan tesisler kapsam dışıdır.
- Sendzimir metodu ile çalışan sürekli çinko kaplama tesisleri kapsam dışıdır.
3.12 Toplam Pres Gücü 100 ton ve Daha Fazla Olan Metallerin Sıcak Olarak Dövüldüğü Tesisler
- Toplam pres gücü 100 ton ve üzerinde olan metallerin sıcak dövüldüğü tesisler kapsam dahilindedir.
- Kütlesel ve sac şekillendirme işlemlerinden dövme prosesleri kapsam dahilindedir.
- Çekiçli ve presli, eksantrik, hidrolik veya mekanik şekillendirme sistemleri kapsam dahilindedir.
- Metal levhaların soğuk olarak preslendiği tesisler kapsam dışıdır.
3.13 Toplam Üretim Kapasitesi 10 ton/gün ve Daha Fazla Olan Basınçla Biçimlendirme, Soğuk/Sıcak Şekillendirme ve Benzeri Proseslerle Civata, Bulon, Çivi, Perçin, Somun, Bilye, İğne ve Benzeri Metal Parçaların Üretildiği Tesisler
- 10 ton/gün ve daha fazla üretim kapasitesine sahip civata, bulon, çivi, perçin, somun, vb. bağlantı elemanları ve benzeri makine parçalarıyla, bilye, iğne ve benzeri standart metal parçaların üretildiği tesisler kapsam dahilindedir.
- Bu işlemler basınçla biçimlendirme, soğuk şekillendirme (pres), sıcak şekillendirme (tavlama, sıcak dövme vb.), talaşlı imalat proseslerini içerebilir. Otomasyon sistemlerine sahip sistemler kapsam dahilindedir.
3.14 Her Seferinde 10 kg ve Üzeri Miktarda Patlayıcı Madde Kullanılarak Detonasyonla Biçimlendirme, Kaplama ve/veya Kaynak İşlemlerinin Yapıldığı ve Patlayıcılarla Baskı Yapılan Tesisler
- Her patlatmada 10 kg ve daha fazla miktarda patlayıcı madde kullanılarak detonasyonla biçimlendirme veya metal kaplama işlemlerinin yapıldığı tesisler madde kapsamındadır.
- Patlama ile şekillendirme, temas halinde olan ve olmayan sistemler olabilir. Temassız sistemlerde iletken bir ortam (su vb.) kullanılır. Bu sistemler genellikle sac metal kaynaklarının patlama ile yapılmasında veya sac metallerin üzerine kabartma şekillerinin işlenmesinde kullanılır.
- Patlamalı kaynak işlemleri kapsam dahilindedir.
- Patlayıcılarla baskı yapılan tesisler kapsam dahilindedir.
3.15 Hammadde Kapasitesi 3 ton/gün ve Daha Fazla Olan Metal Sactan Depo, Tank, Tanker, Konteyner, Kapı, Makina ve Benzeri Üreten Tesisler1
- Hammadde kapasitesi 3 ton/gün ve daha fazla olan metal saçtan depo, tank, tanker, konteyner, kapı, makine vb. üreten tesisler kapsam dahilindedir.
- Hammadde olarak krom-nikel, demir ve/veya alüminyum saç gibi metal sac malzemeler belirtilmektedir.
- Üretim genellikle hammadde olarak kullanılan metal saç ve profillerin boyutlandırılması, preslenmesi, kaynak işlemleri ve birleştirilen malzemelerin yağ alma havuzlarında temizlenmesi aşmalarını içerir. Bu aşamalardan sona gerekirse galvanizleme, boyama vb. işlemler gerçekleştirilir.
- Sadece tamir, bakım, onarım işlemlerinin yapıldığı tesisler bu madde kapsamının dışındadır.
3.16 Soğuk ve/veya Sıcak Biçimlendirme Metoduyla Dikişsiz ve/veya Dikişli Çelik Boru ve/veya Profil Üreten Tesisler1
- Soğuk ve/veya sıcak biçimlendirme metoduyla dikişsiz veya dikişli (kaynaklı) çelik boru ve/veya profil üreten tesisler kapasiteye bakılmaksızın Ek-2 kapsamında yer alır.
- Dikişli boru üretimi yüzey temizleme, haddeleme, şekillendirme, kaynak, tavlama, boyutlandırma, genişletme işlemlerinde tümünü ya da birkaçını içerir. Dikişsiz borular ise ekstrüzyon ve özel haddeleme yöntemleri ile üretilir.
- Üretilen borulara uygulanan boru çekme işlemi de genellikle üretimin bir parçası olup kapsam dahilindedir. Boru üretimi genellikle profil üretimi ile bir arada gerçekleştirilebildiği gibi sadece profil üretimi yapan tesisler de bulunabilir. Tamamı kapsam dahilinde değerlendirilir.
3.17 Üretim Kapasitesi 10 ton/gün ve Daha Fazla Olan Demir-Çelik Yapı Konstrüksiyonları ve/veya Sac Parçaları Yüzeylerinin Püskürtmeli Maddelerle Muamele Edildiği ve/veya Taşlama ve/veya Zımparalama Tesisleri1
- Üretim kapasitesi 10 ton/gün ve daha fazla olan demir-çelik yapı konstrüksiyonları ve/veya saç parçaları yüzeylerinin muamele edildiği ve/veya taşlama ve/veya zımparalama işlemlerinden en az birinin yapıldığı tesisler kapsam dahilindedir.
- Üretim kapasitesi 10 ton/gün ve daha fazla olan metal kumlama prosesleri kapsam dahilindedir.
- Kapalı devre çalışan, püskürtme maddesinin ve tozun devre içinde kaldığı tesisler kapsam dışıdır.
3.18 Metal Tozları ve/veya Pastaları Üreten Tesisler1
- Metal tozları ve/veya pastaları üreten tesisler eşik değer olmaksızın Ek-2 kapsamındadır.
- Toz metalürjisi uygulamalarını içerir.
- En sık kullanılan metal tozları, demir tozu, alüminyum tozu, bakır tozu, bor karbür, bor tozu, çinko tozu, demir tozu ,grafit tozu, kalay tozu, kuvars tozu (quartz) vb.’dir.
- Metal toz ve pasta üretiminde en sık kullanılan yöntemler genel olarak mekanik, kimyasal, elektroliz ve atomizasyon yöntemleridir.
3.19 Motorlu Taşıtların Motorlarının Üretimi1
- Motorlu taşıtların motorlarının üretimi yapan tesisler herhangi bir kapasiteye bağlı olmaksızın Ek-2 kapsamındadır.
- Proses genel itibariyle döküm, tavlama, talaşlı imalat (tornalama, frezeleme, sertleştirme, taşlama, dişli açma vb.), boyama ve montaj işlemlerini içerir.
- Sadece motor parçalarının montajı işlemlerinin yapıldığı tesisler kapsam dışıdır.
3.20 Gemi İnşa ve/veya Bakım-Onarım Yapılan ve/veya 20 m ve Üzerinde Yat/Tekne İnşa ve/veya Bakım-Onarım Yapılan Tersaneler1
- Yolcu, yük, römork vb. olmak üzere her türlü gemi inşa, bakım, onarım faaliyetlerinden en az birini içeren tersaneler eşik değer olmaksızın kapsam dahilindedir.
- Toplam uzunluğu 20 m ve daha fazla olan yat, tekne vb. inşa edilen ve/veya bakım-onarım işlemlerinin gerçekleştirildiği tersaneler kapsam dahilindedir.
- Gemi, yat, tekne inşa ve/veya bakım onarım işlemlerinde hammadde olarak kullanılan levha saç, çelik boru ve çelik profil parçaların boyutlandırılması, inşa, kaynak, gerekirse taşlama, montaj, raspalama, boyama, donatım, kurulum işlemleri gerçekleştirilir.
- Metal ya da ahşap gemi parçalarına yapılan işlemler kapsam dahilindedir.
3.21 Uçak Bakım ve/veya Onarım Tesisleri1
- Uçak bakım ve/veya onarımı yapan tesisler kapasiteye bakılmaksızın Ek-2 kapsamında değerlendirilmektedir.
- Bakım/onarım işlemleri arızaların giderilmesi veya engellenmesi, arızalanan elemanın uçak üzerinde veya atölyede standartlara uygun hale getirilmesi işlemlerini kapsar. Temizlik, kontrol, yağlama, değişim vb. işlemleri içeren rutin bakım faaliyetleri kapsam dahilindedir.
3.22 Demiryolu Ekipmanı Üreten Tesisleri1
- Demiryolu ekipmanı (ray, travers, balast, bağlantı ekipmanları, makas vb.) üreten tesisler eşik değer olmaksızın Ek-2 kapsamında yer almaktadır.
- Demiryolu taşıtlarının, vagonlarının üretimi kapasiteye bağlı olarak Ek-1 5.4 ve Ek-2 5.5 kapsamında değerlendirilir. Bu madde kapsamında demiryolu ekipmanlarının üretimi mevcuttur.
- Üretim prosesi genel olarak boyutlandırma, delik açma, presleme, montaj gibi işlemleri içerir.
3.23 Metallere Sırlama, Emaye, Mineleme ve Benzeri İşlemlerinin Yapıldığı Tesisler1
- Metallere sırlama, emaye, mineleme vb. işlemlerinin yapıldığı tesisler eşik değer olmaksızın Ek-2 kapsamındadır.
- Emayeleme, sıcak mine, sırlama işlemlerinde yüzeye uygulanacak karışım hazırlandıktan sonra temizlenmiş malzemenin üzerine fırınlama işlemleri ile yüzeye tatbik söz konusudur. Soğuk mine, lazer mine vb. yöntemlerde genellikle sıcak işlem bulunmaz.
- Toz emaye uygulamaları kapsam dahilindedir.
- Sargı teli üretimi bakır ya da alüminyum telin elektriksel yalıtım katmanı (emaye) ile kaplanması durumda kapsam dahilindedir.
3.24 Demir Dışı Metal Oksit Üretim Tesisleri1
- Demir dışı metal oksit üretim tesisleri eşik değer belirtilmeksizin Ek-2 kapsamında yer almaktadır.
- Alüminyum oksit, çinko oksit, magnezyum oksit, bakır oksit ve çeşitli değerli metal oksitlerin üretimi kapsam dahilindedir.
- Metal cevherlere uygulanan ve cevheri üretime hazırlama amacıyla gerçekleştirilen oksidasyon prosesleri bu kapsamda değerlendirilmez.
1 : Çevresel gürültü konulu çevre izninden muaf olan tesisler
Not: Yukarıda yer alan muafiyetler ilgili maddesi için geçerlidir. İşletmenin muafiyeti listede yer alan tüm maddeler değerlendirilerek yapılır.
Keleş Çevre Danışmanlık, tecrübeli ve işinde uzman çevre danışmanları ile çevre danışmanlığı hizmeti vermektedir.
Kaynak: Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği
